Çocuklarda Madde Bağımlılığı

Çocuğun uyuşturucu madde kullanması, alkol alması, sigara içmesi ve sentetik madde koklaması olasılığı anne babaların korkulu rüyasıdır; ancak böyle bir durum ortaya çıkabilir ve bazen üzerinde çok ciddi biçimde durulması gerekir. Buluğ çağı öncesi çocuklar marihuana, daha büyükler ekstazi, amfetamin, kokain ve eroin deneyebilir. Madde kullanma belirtileri, arkadaşlarda, ruh halinde, okul başarısında ve uyku düzeninde meydana gelen değişmelerdir. Ancak davranışlarında bir değişiklik olmayabilir. Eşyaları arasında sigara kağıtları ya da ağızlık görmek ipucu olabilir.

Çocuğunuz sigara ya da başka maddeleri kullanmaya başlamadan önce onu karşınıza alıp neden bunları onaylamadığınızı ona anlatın. Konuşmanız 2 yönlü olmalıdır, yani onun düşüncelerini de dinleyin. Modern toplumumuzda her çeşit zararlı madde kullanılmaktadır, ama yetişkin çocukların en çok deneyebileceği maddeler yasal, toplumda kabul edilebilir maddeler olan sigara ve alkoldür. Bu maddeler çocuğun hem zihninde hem de davranışlarında etkili olur ve sağlığına ciddi bir tehdit oluşturur. Bunları çocuğunuza duygusal olmayan, gerçekçi bir biçimde açıklamalısınız.
Sigaradaki nikotin en çok bağımlılık yapan maddelerden biridir, ve sağlığa zararları saymakla bitmez. Çocukları sigaradan uzaklaştırmanın en iyi yolu sizin de sigara içmemenizdir. Siz içiyorsanız onun da deneme isteği daha fazla olacaktır.
Madde Kullanımı Belirtileri
Madde kullanmış bir çocukta aşağıdaki belirtilerin bir bölümü ya da tümü gözlenebilir:
• Cildin kızarması
• Gözlerde kanlanma
• Göz bebeklerinin büyümesi
• Kusma
• Burun ve ağız çevresinde döküntü
• Huzursuzluk ya da kişilik değişikliği
• Yorgunluk
• Kontrolsüz hareketler
Aşırı Alkol Kullanımını Engellemek
Aşırı alkol de sağlığa zararlıdır. Sınırlı miktarda alkol almanın yetişkin toplumsal yaşamında belli bir yeri olduğundan, çocuğun alkol almasını tümüyle yasaklamak pek gerçekçi bir tutum olmaz. Ayrıca yasaklamak alkolü daha da çekici bir hale getirebilir.
Araştırmalar İngiltere’de çocukların yarısına yakınının buluğ çağından önce en az bir bardak alkollü içki içtiğini göstermiştir. Alkol alımı erken gençlikte hızla artar. Çocuğun alkol alma nedeni genellikle kendini büyümüş gibi hissetmek istemesidir. Bu gizemli sıvıyla insanlar nasıl mutlu ve neşeli olabiliyor, diye merak etmek de bunda rol oynar.
Çocuklar genellikle seçici değildir, içki dolabında ne varsa deneyebilir. Gizemi yok etmek ve mantıklı içki içme alışkanlığı kazandırmak için, aile sofrasında herkesle birlikte bir küçük bardak ya da bira içmesine izin verebilirsiniz. Yetişkinler için sağlıklı içki içme sınırları vardır, ama büyümekte olan çocuklar için içkinin sınırı saptanamamıştır. Yalnızca denemek için içilen içki ağır bir zehirlenmeye neden olabilir ve çocukta soluk alma güçlüğüne, hatta koma ve ölüme yol açabilir. Böyle bir durumda acilen hastaneye götürülmelidir.
Kimyasal Madde Koklama
Kimyasal maddeleri koklama genellikle erken buluğ çağında görülmesine karşın, daha küçük çocuklarda deneyebilir ve erkek çocuklar daha çok risk altındadır. Anne baba olarak siz bu konularda fazla bilgi sahibi olmayabilirsiniz, ancak sizin yaşantınızda yeri yok diye, çocuğunuzun yaşıtlarınca kışkırtıldığı zaman bunları denemeyeceğini sakın sanmayın. Madde koklamak genellikle bir grup aktivitesidir. Bu çeşit denemeleri önlemenin en iyi yolu, tehlikeler konusunda onu uyarmadan önce, bu konuda tüm bilgileri almanızdır.
Koklanan maddeler uçucu kimyasallardır. Madde koklamak denilince genellikle tiner koklamak düşünülür, ama bu tür maddeler oldukça çeşitli ve çoğu evde rahatlıkla bulunabilen maddelerdir. Kullanıcı madde kokladığı zaman kendini çok hoş biçimde hafiflemiş ve rüyada gibi hisseder, aslında yaşanan sarhoş olmak gibi bir şeydir. Hoş olmayan yan etkiler ise, baş dönmesi, büyük olasılıkla halüsinasyonlardır; ama etkileri çok çabuk geçer. Asıl büyük tehlike ise, çocuğunuzun bu tür bir etki altındayken başına bir kaza gelmesidir; örneğin çocuk havuza ya da ırmağa düşerek boğulabilir.
Evde Bulunan Maddeler
Çocukların kokladığı kimyasal maddelerin çoğu evde hazır bulabileceği maddelerdir.
• Aerosoller
• Metal cilası
• Solvent esaslı yapıştırıcı ya da zamklar
• Sıvı daktilo silgisi
• Solvent esaslı markör kalemler
• Aseton
• Ayakkabı cilası
• Kuru temizleme ürünleri
• Benzin
Madde koklamanın etkisini en yüksek dereceye çıkartmak için çocuğun başına naylon torba geçirmesi ile olay daha da tehlikeli bir boyut kazanır. O anda komaya sokabilir. Bazen aerosol sprey doğrudan ağız içine sıkılır; bu da son derece tehlikelidir, boğazın şişerek hava yollarını tıkamasına neden olabilir. Bütan gazı kullanımı kalp durmasına neden olabilir. Bazı çocuklar madde kokladıktan sonra kusmadan boğularak ölmüştür. Ancak çocukların çoğu düzenli olarak madde koklamaz. Bu alışkanlığı sürdürenlerde beyin, karaciğer ve böbrek hasarı olasılığı yüksektir.
Yardım
Çocuğunuzun sigara, içki ya da kimyasal madde kullandığından kuşkulanırsanız hemen telaşlanmamaya çalışın. Ne yaparsanız yapın ama onu reddetmeyin ya da olmamış gibi davranmayın. Sakin ve mantıklı bir biçimde konuşun ve bunu sürdürüp sürdürmediğini kontrol edin. Çoğu çocuk küçük yaşta alkolü dener. Sigaraya başlamanın temel nedeni ise yaşıtlarının baskısıdır. Çocukların çoğu için bu durum geçici bir hevestir. Ancak çocuğunuzun alışkanlığı sürdürdüğünü anlarsanız, yardım için hekime ya da aile sağlığı merkezine başvurun.