Çocuğunuz ve Tuvalet Eğitimi

Çocuğunuzun iki yaşına geldiği zaman tuvaleti kullanmayı öğrenmeye hazır olabilir. Tuvalet eğitimi için ortalama, iki yaş ve sekiz aydır, bazı çocuklar üç ya¬şına gelinceye kadar hazır olmasalar ve bazıları da iki yaşından önce hazır olma işaretleri verseler de. Demek ki yaş, tuvalete hazırlık için bir kıstas değil¬dir. Bir çocuk tuvaleti kullanmayı, ancak iç kontro¬lünü ve kendine öğretmek için ihtiyaç duyacağı ilgi¬yi geliştirdiğinde öğrenecektir. Çocuğunuz tuvaleti kullanmayı öğrenmeye hazır olduğunun sinyallerini size pek çok şekilde verir. Çocuğunuz eğer aşağıdaki sinyalleri gösteriyorsa, büyük bir ihtimalle tuvalet eğitimi için hazırdır: Dili kullanma ve anlama yeteneği.

Çocuğunuzun basit emirleri anlayabiliyor olması gerekir, "Tuvale¬te otur!" gibi. Aynı zamanda tuvaleti kullanmakla il¬gili kelimeleri anlaması gibi vücudunun değişik par¬çalarını da isimlendirebiliyor olması gerekir, "ıslak", "temiz", "kuru", "tuvalet", "sidik" ve "kaka" süreçle¬ri için hangi kelimeleri seçiyorsanız. Ek olarak, tu¬valetin ne için kullanıldığıyla ilgili kesin bir anlayışı olması gerekir. Tuvalet süreciyle ilgili merak. Çocuğunuz, sizi ya da eşinizi tuvalette izlemeye ve tuvalet alışkanlıklarıy¬la ilgili sorular sormaya başlayabilir. Aynı zamanda ıslak ve kirli bezinin içinde ne olduğunu görmek de isteyebilir. Bezle ilgili rahatsızlıklar. Çocuğunuz kirlettikten sonra bezini çekebilir. Hatta sizden değiştirmenizi bile isteyebilir. İşleri kendi kendine yapmaya karşı ilgili olmak. Çocuğunuz yukarıda belirtilen bütün işaretleri gösteri¬yor olabilir, ama işleri kendi başına başarma isteği olmadıkça, Kendinizi ona tuvaleti öğretmeye çalışırken, hayal kırıklığı içinde bulabilirsiniz. Ne Şekilde Teşvik Edilir? Çocuğunuz lazımlığı Kullanmayı öğrenmeye başlarken, ondan ne beklendiğini bilir ve temiz ve kuru Kalabileceği zamanı beklemeye başlar. Ama o noktaya gelmek için pek çok engeli aşması gerekir ve kazalar bu sürecin doğal parçalarıdır. Kendini stres¬li, yorgun, heyecanlı hissetmesi ya da dikkatinin da¬ğılması tuvalet hatalarına neden olabilir, bu durum doğru süreci gerçekleştirirken bile olabilir. Yeni bir kardeşe alışmak ya da okul öncesi eğitiminin başla¬ması ya da alışkanlıklarının içindeki herhangi bir değişiklik, tuvaletindeki düzenliliği etkileyebilir.

Çocuğunuzun fiziki Kontrolü lazımlığı Kullanma anlayışıyla bağdaşmayabilir. Hiçbir sonuç olmaksızın, sadece arkasından Kendini ıslatmak için bir çocuğun tuvalette oturması, az rastlanır bir durum de¬ğildir. Çocuğunuz meydan okumamaktadır. Tam tersine, eleme yoluyla tuvaletle birleşmektedir. Bu sadece tuvalete oturmasıyla vücut fonksiyonlarını zamanlama yeteneğine henüz sahip olmamasındandır. Çocuğunuz aynı zamanda tuvalete işemekte ol¬dukça iyi olabilir, ama bağırsak hareketlerine izin vermeyebilir. Bu daha çok belirli korkulardan kay¬naklanır, çünkü henüz tam olarak vücudun nasıl iş¬lediğini anlamamaktadır. Kakası giderken hissettiği duygudan korkuyor olabilir, çünkü bu bir parçasını kaybediyormuş gibi hissedebilir. Hatta geri kalanının da bunu takip edeceğinden korkabilir. Çocuğunuz için başka bir çatışma da, tuvalet ih¬tiyacı duyduğunda, hangi yolun izleneceğinin seçil¬mesidir. Eğer eğlenceli bir aktivitenin içindeyse, bir tercih yapması gerekir: Yaptığı şeyi bırakmalı ve tu¬valeti kullanmalı mıdır yoksa eğlenceye devam mı etmelidir? Bazen tuvaleti seçer. Bazen de seçmez. Ben Olmak Nasıl Bir Şey?

Çocuklar sıkça lazımlığı kullanmayı neden öğrenmeleri gerektiğini anlamak¬ta zorlanırlar. Burada çocuğunuzun lazımlığı kullanmaya çalışırken büyük ih¬timalle aklından geçen şeyler vardır: Neden benden bunu bir sandalyede yapmamı istiyorlar? Bildim bileli bezime yapıyordum ve şu ana kadar da herkes mutlu görünüyordu. Yani ne değişti? Bu yolun neden daha iyi olması gerektiğini anlayamıyorum. Diğer şekilde, yaptığım şeyi bırakmam gerekmeden yapabiliyordum. Şimdi belirli zamanlar¬da bu sandalyeye oturmam ve bir şey olana kadar beklemem gerekiyor. Ve çoğunlukla, hiçbir şey olmuyor! Ve sonra bazen her tarafımı ve yerleri kirletmemle iş son buluyor. Bu sandalyeye oturmam gerekmeden önce, böyle bir şey hiç olmuyordu. Eğer bezimi kullanmaya devam edersem her şey herkes için daha kolay olmaz mı? Diğer taraftan, bu bezler içini ıslattığım ya da kakamı yaptığımda çok rahat¬sız edici olabiliyorlar. Belki de buna bir şans vermeliyim. Gözyaşları Olmadan Tuvalet Eğitimi Çocuğunuzun tuvaleti öğrenmesinin ne Kadar za¬man aldığı, zekâsı ya da hayatının diğer alanlarında¬ki başarısıyla bir ilgisi olmadığını tekrar söylemeye gerek yoktur herhalde. Ayrıca bu, kesinlikle sizin ebeveynlik yeteneklerinizi de yansıtmaz. Bütün ge¬lişim kilometre taşları gibi çocuğunuz, tuvaleti kul¬lanmayı hazır olduğunda, kendi zamanlamasına uy¬gun olarak öğrenecektir. Onu, henüz duygu ve fizik olarak hazır olmadan, süreç içine girmeye zorlarsa¬nız, kendinizi kesinlikle bir ya da diğerinde kaybe¬deceğiniz bir güç savaşının içinde bulursunuz. Bütün bu eğitim sürecinde, kendi tepkilerinizi çocuğunuzun ilerlemesine yansıtmanız önemlidir. Lazımlığı kullandığında aşırı mutluluk ya da yapa¬madığında hayal kırıklığı gösterirseniz, bu dirençli davranmasına neden olabilir. Onun yerine, hafif bir övme gösterin ve karşısına gelmeyen, "Hadi bir da¬haki sefere tuvaleti kullanalım." gibi hatırlatıcılar kullanın. Eğer çocuğunuz direnirse, bir süre için ge¬ri çekilin, ama alışkanlıklarınıza bağlı kalın. Zaman içinde, çocuğunuz tuvalet kullanmanın faydalarını görecektir. Ayrıca çocuğunuza güç fark edilen baskılar kur-maktan da kaçınmalısınız. "Büyük bir çocuk (ya da kız) olmak istemiyor musun?" gibi şeyler söylemek geri tepebilir. Pek çok iki yaşındaki çocuk büyüme¬ye hazır oldukları konusunda çok da emin değiller¬dir. Ve çocuğunuz bir hata yaptığında, kendini önemli bir testten başarısız olmuş bir bebek gibi hissedebilir.

Gerilemelere Karşı Hazırlıklı Olun Diğer pek çok gelişme kilometre taşları gibi çocuğu-nuzun tuvalet eğitimi de belirli bir çizgi halinde iler¬lemez. Hatalar kaçınılmazdır. Oraya çıktıklarında, çocuğunuzun yürüme için gösterdiği eski çabaları hatırlamak, size yardımcı olacaktır. Tabi ki düştüğü zamanlar da vardı, ama onun eninde sonunda ken¬dine güvenen bir şekilde yürümeyi öğreneceğini bi-liyordunuz ve onu, bunu başarabildiği için alkışladı¬nız. Hiçbir zaman onu utandırmayı, azarlamayı ya da tökezlediği için ona kızmayı düşünmediniz. Yani çocuğunuz bir tuvalet hatası yaptığında, onun tuva¬lette başarılı olmak istediğini, ama becerilerinin ko¬ordine olması ve kibar hale gelmesinin zaman aldı¬ğını aklınızdan çıkarmayın. Bu bazen çocuğunuzun bir aktivitenin içine kendini çok kaptırmış olmasın¬dan, vücut sinyallerini fark edememesinden kay¬naklanır. Çocukların günde iki defa pantolon ıslat¬ma olayı yaşamaları az rastlanır bir durum değildir. Ne zaman, nerede ve ne sıklıkla çocuğunuzun hata yaptığının önemi yoktur, yaşadığı bu zorluklar¬dan dolayı onu asla cezalandırmamalısınız. Çocu¬ğunuz bunu başaramayacakmış gibi durduğunda, sinirlenmemek ya da hayal kırıklığına uğramamak zordur. Hatta çocuğunuz lazımlığın üstünde beş dakika oturup, hiçbir şey yapmadığı için gitmesini söylediğinizin hemen ardından, oturma odasının ortasına yürüyüp, kilimin ortasına işediğinde sinir ve umutsuzluk karışımı bir duygu hissedebilirsiniz. Ama çocuğunuzu cezalandırmak, üstün de küçücük bir kontrolü olan bir şey hakkında kötü hissetmenin ötesinde, onun tuvaletten tamamen kaçmasına ve ona öğretmeye başladığınız zamandan çok daha kötü bir yere gel¬menize neden olur. Çocuğunuzun kazalarının kasıtlı olduğundan şüpheleniyor olsanız bile, onun hatalarına karşı davranış problemiymiş gibi tavır almanız önemlidir. Onun yerine, sakin durun ve basitçe ona, sizin ve onun temizlenmesi gerektiğini anlatın. Siz yerdeki çişi temizlerken size yardım etmesini sağlayın. (Ama ondan herhangi bir bağırsak hareketini temiz¬lemeye yardım etmesini istemeyin, çünkü dışkılar bakterilerle doludur.) Ondan temiz kıyafetler getir¬meniz konusunda size yardım etmesini ve kirli olanları çamaşır sepetine atmasını isteyin ve neden- sonuç ilişkisi sesiyle, "Bir dahaki sefere, bana ne zaman lazımlığı kullanman gerektiğini söyle, bu şe¬kilde zamanında orada olabiliriz." deyin. Rahatlama Zamanı Bazen çocuğunuzun iyiliği için bezi bırakmasını sağlamak abartılı bir öneme sahiptir.

Kendinizi çocuğunuzun öğrenme sürecinde verimli bir şekilde hareket ederken bulabilirsiniz. Çok fazla zorlama ihtimaliniz olan işaretler, ki bu duruma çocuğunuzun tuvalet hatalarına sinirlenmek, lazımlığı kullanması için ona büyük ödüller önermek, onu lazımlığa oturtmaya zorlamak ve ilerlemesini başka çocuklarınki ile karşılaştırmak da dahildir, gösterebilirsiniz. Çocuğunuz ayrıca size rahatlama zamanının geldiğine dair işaretler de yollayacaktır. Eğer bağırsak hareketlerini tutabilirse, kontrolü bırakmak konusunda isteksiz olabilir. Normal, cana yakın bir çocuk, birdenbire tuvalet kullanması konusunda üzerinde çok fazla baskı hisettiği için çekingen bir çocuk haline gelebilir. Bu baskıdan kaçmak için sizden saklanabilir bile. Sonuç olarak, çocuğunuzun lazımlık kullanmayı başaramıyorsa, bu genellikle hazır olmadığına dair bir işarettir. Tuvalet eğitimine bir süreliğine ara verin. En azından öğrenmeye hazır olduğunu belirten belirtiler gösterinceye kadar. Çocuğunuzun ilerlemesi ne olursa olsun, en iyi yaklaşım sabırlı olmak, bazı inişler ve çıkışlar olacağını beklemek ve espri anlayışınızı korumaktır. Bu altı hafta da altı ay da sürse, çocuğunuzun eninde sonunda bezlerini kendi iyiliği için atacaktır. Tuvalet kullanmayı öğrenmek, her zaman iki adım ileri bir adım geri meselesidir.