1-3 Yaş Bebek Gelişimi

Bebeğin 1.yaşı yeni bir dönemin başlangıcıdır. Hem kendisi için hem de aileiler için çok önemlidir. O, ilk adımlarını atar, bu adımlar onun birey olma yolundaki ilk girişimlerini simgeler. Bu dönemde, bebeğin tüm bu girişimleri desteklenmelidir. İkinci yıl, ilk adımlar ve ilk sözcükler bu evrede bebekte görülen en önemli aşamlardır. Yetişkin bir birey gibi, kendi başına kalkıp dolaşabilir, konuşmaya başlar. Yepyeni bir sürenin başlangıcıdır. Üçüncü yıl, çocuğun her konudan bir oyun üreten sınırsız düş gücü oluşur. Bu yılın sonlarına doğru bir arkadaş topluluğu edinip diğer çocuklarla etkin bir biçimde oyunlar oynayabilir. Bir şey yaptırmak istendiğinde artık görüş bildirmeye başlar. 1-3 yaş arası çocuğun bireysel gelişimi için son derece önemlidir. İlk doğum günü çok özeldir. Bebeklikten çocukluğa geçiş döneminin başlangıcı olan bu dönem, anne ve babaların da kendilerini yeniliğe hazırlamış olmaları gerekir. Anlama, kavrama ve yetişkinlerle iletişim kurma becerilerinde ilerlemeler görülür. Hareket etme becerisinde artış olur. Daha hızlı emeklemeye ve yavaş yavaş yürümeye başlar.

İlk kelimeler ve ilk adımlar da bu yaş evresinde görülür. Yürüme ile birlikte çevresine olan ilgisi daha da artar ve keşfetmeye başlar. Bu şekilde, her gün yeni bir bilgi edinmiş olur. Çeşitli sesler çıkartır ve duyduğu kelimeleri taklit eder. Konuşma yeteneği halen sınırlı da olsa, anlama kapasitesi daha fazla gelişmiştir. Resimlerle, renkli objelerle ve kontrol edebildiği ses çıkaran nesnelerle anlamlı şekilde ilgilenir. Dış dünyayı kontrol edebildiğinin farkına varır. Bu yaşta, yavaş yavaş kurallar koyulmaya başlanmalı. Etrafını keşfetmeye çalışırken, tehlike kavramının ne olduğunu halen bilmediği için istenmeyen kazalar ortaya çıkabilir. Bu dönemdeki çocuk, etrafını daha dikkatli incelemeye başladığı için, anne-babanın davranışları çok önemlidir. Anne ve baba ve bakan kişiyi model alır, onların yaptıklarını yapmaya çalışır, kişilik özelliklerinin ilk adımı atılmış olur. Anne-bebek arasındaki güven duygusu bu dönemde çok önemlidir, çünkü ileriki yıllarda başkalarıyla kuracağı ilişkilerin de temelini oluşturur. Artık anneden bir süre ayrı kalabilir. Hafızası nerdeyse tamamen gelişmiş bir hale gelir, aynı anda birden çok işle uğraşmaya başlar. Bebeğin uzun vadeli ve kısa vadeli olmak üzere iki tip hafızası gelişir. Kelime dağarcığı genişler, hoşuna giden eylemleri, adları ile tanımaya başlar. İlk yılında anne-babaya bağımlı olarak yaşarken, 1 yaşından itibaren bağımsızlığını keşfeden ve çeşitli duygularını ifade etmeyi öğrenen çocuklar, yaptıklarına karşı aldığı tepkilere göre davranış sergilerler. İki yaşındaki çocukların fiziksel kordinasyonları ve hareket kabiliyetleri, bebeklik dönemine göre oldukça gelişir.

Sağ elini mi yoksa sol elini mi kullanacağı da bu yıl içinde belli olur. Kalemi ve kağıdı alıp resim yapmaya giriştiğinde bu durum belli olur. Kendi kendine eğlenceler yaratır, ancak hala annesine çok bağımlı bir haldedir. Bu yılın sonuna doğru, kendine güveni arttıkça basamakları ayakta ve önüne bakarak inip çıkmaya başlayacaktır. Duraksamalı ilk birkaç adımını hiçbir destek almadan attıktan sonra ortalıkta, biraz sarsakça ama coşkuyla gezinmeye başlaması için birkaç gün yeterli olacaktır. Denge unsuru çok önemlidir, kollarını ve bacaklarını açarak bunu sağlar. Evde yalınayak dolaşması kolaylık sağlar, ayakkabıyı sokağa çıkarken takması gerekir. İpli oyuncaklar, yürüme beceresini geliştireceği için, bu oyuncaklar alınmalıdır. 18 aylıkken binebileceği yalın bir oyuncak, çocuğun organlarını kullanma uyumunu geliştirir, kendine güvenini arttırır. Değişik biçimlerdeki nesneleri uygun deliklere yerleştirmeye başlar ve doğru yaptığında alkışlama gerekir. Oyuncak, telefon ve bebeği iletişim sanatı olarak kullanır. 18 aylıktan başlayarak dört, giderek beş kutuyu üst üste koyup kule yapabilir.

Üç yaşındaki çocuklarda görülen en büyük etkinlik oyun oynamadır, gelişimi de bunun sayesinde gerçekleşir. Bu yaşa gelen çocuğun yaratıcılığı sınır tanımaz, bu sebepten pahalı oyuncaklara para harcamak yersiz olur. Bir mukavva kutudan ev, uçak, araba, vapur yapabilir. Yapboz oyunu, yoğunlaşma, el becerisi ve görsel kavrama gerektirir. Çabuk vazgeçiyorsa, daha kolay bir yapboz, gelişimi için daha yararlı olacaktır. Resim, renk ve dokuları öğrenmesi için en iyi yol, renkli kalem ve boyalardır. Oyuncak bebekler hem kız hem de erkek çocukların yoldaşıdır. 3 yaşına gelen çocuk, vidalı kapakları açıp kapatabilir, pasta kalıplarıyla oyun hamurundan ya da kek hamurundan şekiller kesebilir. Koşmayı ve zıplayı öğrenerek fiziksel beceriler edinir. Bu evreye gelen çocuk, paylaşmanın ne olduğunu öğrenmeye başlar ve başka çocuklarla birlikte oyun oyanamaya başlar. Yaşıtlarıyla ne kadar çok birlikte olursa topluluğa katılması ve uyumu da bir okadar çabuk ve kolay olur. Çocuklar üç yaş civarlarında sembolleştirmeye, iç dünyalarında temsiller oluşturmaya başlar. Daha önce annesini yanında göremezse ağlamaya başlayan çocuk artık bu eylemi göstermez, bir süre sonra döneceğine inanır hale gelir. 1-3 yaş arası, bebeklikten çocukluğa geçiş dönemi olarak nitelendirilebilir. Birey olarak kendini göstermeye başladığı bu dönem, çocuğun fiziksel ve zihinsel gelişimi için çok önemli bir evredir. Emekleme, yürüme, konuşma ve oyun oynama gibi hareketler bu dönemde kendini göstermeye başlar. Soyal çevrede uyum sağlaması da bu dönemde kazanılır. Anne ve babaların dikkatli ve hassas davranmaları gerekir.